Jonasz Stern
W latach 20. i 30. Jonasz Stern intensywnie angażował się w działalność polityczną – aktywnie działał w ugrupowaniach lewicowych, należał najpierw do PPS-Lewica, a później do KPP. W latach 30. studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie starał się politycznie aktywizować i wciągać w lewicową działalność koleżanki i kolegów. Był głównym ideologiem środowiska Grupy Krakowskiej, współpracował także z Teatrem Cricot oraz tworzył scenografię do satyrycznych szopek społeczno-politycznych.
Prezentowane na wystawie prace Jonasza Sterna pochodzą z lat 30., gdy pozostawał on pod silnym wpływem niemieckiego ekspresjonizmu i dadaizmu, w szczególności George’a Grosza (Miłośnicy pieniądza), tworząc ostre, zaangażowane grafiki, w których krytycznie portretował społeczno-polityczną rzeczywistość Polski lat 30. – narastającą przemoc i radykalizację nastrojów politycznych, militaryzację, autorytaryzm, represje ze strony państwa. Często przedstawiał też sceny z życia klasy robotniczej – biedę, fabryki, skutki kryzysu ekonomicznego, narastające nierówności ekonomiczne, demonstracje i protesty, jak np. w cyklu Semperit, w którym artysta nawiązuje do brutalnie spacyfikowanego przez policję w marcu 1936 strajku okupacyjnego w krakowskiej fabryce firmy „Semperit”.
Jonasz Stern (ur. 1904 w Kałuszu, zm. 1988 w Zakopanem) – polski i żydowski malarz i grafik, współtworzył I i II Grupę Krakowską, współpracował także z Teatrem Cricot. W latach 1929–35 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W latach 30. eksperymentował z kubizmem i abstrakcją w malarstwie oraz tworzył zaangażowane politycznie i społecznie prace graficzne. Za swoją działalność polityczną został w 1938 roku osadzony w obozie w Berezie Kartuskiej. W czasie II wojny światowej działał w konspiracji we lwowskim getcie. W 1943 roku uciekł z transportu do obozu Zagłady w Bełżcu, a następnie cudem uniknął rozstrzelania. W twórczości powojennej eksperymentował z ekspresjonizmem, surrealizmem i malarstwem materii, wielokrotnie powracając do traumatycznych wspomnień.
